دروغ از بدترین معایب، زشت ترین گناهان و منشأ بسیاری از مفاسد است و بالطبع از کارهای زشت و ناپسند و عادت به آن از رذایل اخلاقی و از گناهان کبیره محسوب می گردد.

دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم می کند و در میان مردم، فرد را بی اعتبار می نماید و اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد و از آفات زبان و خراب کننده ایمان است. علت اصلی دروغ، عقده، حقارت و خود کم بینی انسان دروغگو می باشد.

اما باید دانست که این عمل آثار فراوانی به همراه دارد چنانچه از امام سجاد (علیه السلام) نقل شده است که ایشان فرموده اند: اِتَّقُوا الکَذِبَ الصَّغیرَ مِنهُ وَالکَبیرَ، فى کُلِّ جِدٍّ وَهَزلٍ فَإِنَّ الرَّجُلَ إِذا کَذِبَ فِى الصَّغیرِ اجتَرَأَ عَلَى الکَبیرِ؛ از دروغ کوچک و بزرگش، جدّى و شوخیش بپرهیزید، زیرا انسان هرگاه در چیز کوچک دروغ بگوید، به گفتن دروغ بزرگ نیز جرأت پیدا مى کند.


علاوه بر این حضرت محمد (صلى الله علیه و آله) درباره آثار دروغ در زندگی افراد می فرمایند: اَلکَذِبُ یَنقُصُ الرِّزقَ؛ دروغ، روزى را کم مى کند، و نیز امام موسى کاظم (علیه السلام) در سخمی گرانسنگ بیان می دارند: اَداءُ الاَمانَةِ وَ الصِّدقُ یَجلِبانِ الرِّزقَ، و َالخیانَةُ وَ الکَذِبُ یَجلِبانِ الفَقرَ وَ النِّفاقَ؛ اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مى کند و خیانت و دروغگویى باعث فقر و نفاق مى شود.

همچنین امام على (علیه السلام) بیان می دارند: یَکتَسِبُ الکاذِبُ بِکَذِبِهِ ثَلاثا: سَخَطُ اللّه عَلَیهِ و َاستِهانَةُ النّاسِ بِهِ و َمَقتُ المَلائِکَةِ لَهُ؛ دروغگو با دروغگویى خود سه چیز بدست مى آورد: خشم خدا را نسبت به خود، نگاه تحقیرآمیز مردم را نسبت به خود و دشمنى فرشتگان را نسبت به خود.
 

منابع:
1-علامه مجلسی. بحارالأنوار، ج 78: 327؛ ج72: 262.
2-آمدی. غررالحکم، ج6: 480.
3-یافعی. الترغیب و الترهیب، ج3، ص596.
4-حرانی. تحف العقول: 278.